三字经注音版(1)

rén zhī chūxìng běn shàn xìng xiāng jìn xí xiāng yuǎn 人之初性本善性相近习相远gǒu bú jiào xìng nǎi qiān jiào zhīdào guìyǐ zhuān 苟不教性乃迁教之道贵以专xī mèng mǔzélín chǔzǐbùxuéduàn jīzhù昔孟母择邻处子不学断机杼dòu yān shān yǒu yìfāng jiāo wǔzǐmíng jù yáng 窦燕山有义方教五子名俱扬yǎng bú jiào fùzhī guòjiào bù yán shī zhī duò养不教父之过教不严师之惰zǐbùxuéfēi suǒyíyòu bùxuélǎo héwéi 子不学非所宜幼不学老何为yù bù zhuóbù chéng qìrén bùxuébùzhīyì玉不琢不成器人不学不知义wéi rén zǐfāng shào shíqīn shīyǒu xílǐyí为人子方少时亲师友习礼仪xiāng jiǔ líng néng wēn xíxiào yú qīn suǒ dāng zhí香九龄能温席孝于亲所当执róng sì suìnéng ràng lídìyú zhǎng yíxiān zhī融四岁能让梨弟于长宜先知shǒu xiào tìcì jiàn wén zhī mǒu shùshí mǒu wén 首孝悌次见闻知某数识某文yī ér shíshíér bǎi bǎi ér qiān qiān ér wàn 一而十十而百百而千千而万sān cái zhětiān dìrén sān guāng zhěrì yuè xīng 三才者天地人三光者日月星

sān gāng zhějūn chén yìfùzǐqīn fū fùshùn 三纲者君臣义父子亲夫妇顺yuē chūn xiàyuē qiū dōng cǐ sì shíyùn bù qióng 曰春夏曰秋冬此四时运不穷yuē nán běi yuē xī dōng cǐsìfāng yìng hū zhōng 曰南北曰西东此四方应乎中yuē shuǐ huǒmùjīn tǔcǐ wǔ xíng běn hū shù曰水火木金土此五行本乎数shígān zhějiǎzhìguǐshí èr zhīzǐ zhì hài 十干者甲至癸十二支子至亥yuē huáng dào rì suǒ chán yuē chì dào dāng zhōng quán 曰黄道日所躔曰赤道当中权chìdào xiàwēn nuǎn jíwǒ zhōng huázài dōng běi 赤道下温暖极我中华在东北hán yù jūn shuāng lù gǎi yòu gāo yuán zuǒ dà hǎi 寒燠均霜露改右高原左大海yuē jiāng héyuē huái jìcǐsìdúshuǐzhījì曰江河曰淮济此四渎水之纪yuē dài huásōng héng héng cǐ wǔ yuèshān zhī míng 曰岱华嵩恒衡此五岳山之名gǔjiǔzhōu jīn gǎi zhìchēng xíng shěng sān shíwǔ古九州今改制称行省三十五yuē shì nóng yuē gōng shāng cǐ sì mín guó zhī liáng 曰士农曰工商此四民国之良dì suǒ shēng yǒu cǎo mùcǐ zhí wùbiàn shuǐ lù地所生有草木此植物遍水陆

yǒu chóng yúyǒu niǎo shòu cǐ dòng wùnéng fēi zǒu 有虫鱼有鸟兽此动物能飞走dào liáng shūmài shǔ jìcǐ liù gǔrén suǒ shí稻梁菽麦黍稷此六谷人所食mǎ niú yáng jī quǎn shǐcǐliùchùrén suǒsì马牛羊鸡犬豕此六畜人所饲yuē xǐnùyuēāi jùài wùyùqī qíng jù曰喜怒曰哀惧爱恶欲七情俱yuē rén yìlǐzhìxìn cǐ wǔ cháng bù róng wěn 曰仁义礼智信此五常不容紊qīng chì huáng jíbái hēi cǐwǔ sèmùsuǒshí青赤黄及白黑此五色目所识suān kǔgān jíxīn xián cǐwǔwèi kǒu suǒ hán 酸苦甘及辛咸此五味口所含shān jiāo xiāng jíxīng xiǔcǐwǔxiùbísuǒxiù膻焦香及腥朽此五臭鼻所嗅gōng shāng juéjízhǐyǔcǐwǔyīn ěr suǒqǔ宫商角及徵羽此五音耳所取Páo tǔgéMùshíjīn Yǔsī zhúnǎi bā yīn 匏土革木石金与丝竹乃八音yuē píng shǎng yuē qùrùcǐ sì shēng yítiáo yè曰平上曰去入此四声宜调叶Jiǔzúzhěxùzōng qīn gāo zēng zǔfùér shēn 九族者序宗亲高曾祖父而身S hēnér zǐZǐér sūn Zìzǐsūn zhì zēng xuán 身而子子而孙自子孙至曾玄

wǔlún zhěshǐfūfùfùzǐxiān jūn chén hòu 五伦者始夫妇父子先君臣后cìxiōng dìjípéng yǒu dāng shī xùWùwéi bèi 次兄弟及朋友当师叙勿违背yǒu bóshūyǒu jiùshēng xùfùwēng sān dāng míng 有伯叔有舅甥婿妇翁三党名fán xùn méng xū jiǎng jiūxiáng xùn gùmíng jù dòu 凡训蒙须讲究详训故明句读lǐyuèshèyùshūshùgǔliùyìjīn bùjù礼乐射御书数古六艺今不具wéi shū xuérén gòng zūn Jìshízìjiǎng shuō wén 惟书学人共遵既识字讲说文yǒu gǔ wén dà xiǎo zhuàn lìcǎo jìbùkěluàn 有古文大小篆隶草继不可乱ruò guǎng xuéJùqífán dàn lüè shuōnéng zhī yuán 若广学惧其繁但略说能知原wéi xué zhěbì yǒu chūxiǎo xué zhōng zhìsìshū为学者必有初小学终至四书lún yǔzhěèr shípiān qún dìzǐjìshàn yán 论语者二十篇群弟子记善言mèng zǐ zhěqīpiān zhǐbiàn wáng bàs huōrén yì孟子者七篇止辩王霸说仁义zhōng yōng zhězǐsībǐzhōng bù piān yōng bùyì中庸者子思笔中不偏庸不易dàxuézhěnǎi zēng zǐzìxiūqízhì zhì píng 大学者乃曾子自修齐至治平

cǐér piān zài lǐjìjīn dān xíng běn yuán huì此二篇在礼记今单行本元晦sìshū tōng xiào jīng shúrúliù jīng shǐkědú四书通孝经熟如六经始可读liùjīng zhětǒng rúshùwén zuòzhōu kǒng zǐshù六经者统儒术文作周孔子述yìshī shū lǐ chūn qiūyuèjīng wáng yúkěqiú易诗书礼春秋乐经亡馀可求yǒu lián shān yǒu guī zàng yǒu zhōu yìsān yì xiáng 有连山有归藏有周易三易详yǒu diǎn móyǒu xùn gào yǒu shì mìng shū zhī ào 有典谟有训诰有誓命书之奥yǒu guó fēng yǒu yǎ sòng hào sìshīdāng fěng sòng 有国风有雅颂号四诗当讽诵zhōu lǐzhězhùliù guān yílǐzhěshíqīpiān 周礼者著六官仪礼者十七篇dàxiǎo dài zhùlǐjìshù shèng yán lǐfǎbèi 大小戴注礼记述圣言礼法备Wáng jìxī chūn qiū zuòyù bāo biǎn biéshàn è王迹息春秋作寓褒贬别善恶sān zhuàn zhěyǒu gōng yáng yǒu zuǒ shìyǒu gǔliáng 三传者有公羊有左氏有谷梁ěr yǎzhěshàn biàn yán qiú jīng xùn cǐmòxiān 尔雅者善辨言求经训此莫先gǔ shèng zhùxiān xián zhuàn zhùshū bèi shísān jīng 古圣著先贤传注疏备十三经

zuǒ zhuàn wài yǒu guó yǔhé qún jīng shùshíwǔ左传外有国语合群经数十五jīng jì míng fāng dú zǐcuō qí yào jìqíshì经既明方读子撮其要记其事gǔjiǔliúduōwáng yìqǔwǔzhǒng xiūwén zhì古九流多亡佚取五种修文质wǔzǐ zhěyǒu xún yáng wén zhōng zǐjí lǎo zhuāng 五子者有荀扬文中子及老庄jīng zǐ tōng dú zhū shǐkǎo shìxìzhī zhōng shǐ经子通读诸史考世系知终始zìxī nóng zhì huáng dìhào sān huáng zài shàng shì自羲农至黄帝号三皇在上世yáo shùn xīng shàn zūn wèi hào táng yúWèi èr dì尧舜兴禅尊位号唐虞为二帝xiàyǒu yǔshāng yǒu tāng zhōu wén wǔchēng sān wáng 夏有禹商有汤周文武称三王xiàchuán zǐjiā tiān xiàsìbǎi zǎi qiān xià shè夏传子家天下四百载迁夏社tāng fáxiàguó hào shāng liùbǎi zǎi zhì zhòu wáng 汤伐夏国号商六百载至纣亡zhōu wǔ wáng shǐ zhū zhòu bā bǎi zǎi zuì cháng jiǔ周武王始诛纣八百载最长久zhōu gòng héshǐjìnián lì xuān yōu suì dōng qiān 周共和始纪年历宣幽遂东迁zhōu dào shuāi wáng gāng zhuìchěng gān gēshàng yóu shuì周道衰王纲坠逞干戈尚游说

shǐ chūn qiūzhōng zhàn guówǔ bà qiáng qī xióng chū始春秋终战国五霸强七雄出yíng qín shìshǐ jiān bìng chuán èr shìchǔ hàn zhēng 嬴秦氏始兼并传二世楚汉争gāo zǔ xīng hàn yè jiàn zhì xiào píng wáng mǎng cuàn 高祖兴汉业建至孝平王莽篡guāng wǔ xīng wéi dōng hàn sìbǎi nián zhōng yú xiàn 光武兴为东汉四百年终于献wèi shǔ wúzhēng hàn dǐng hào sān guóqìliǎng jìn 魏蜀吴争汉鼎号三国迄两晋sòng qíjìliáng chén chéng wéi nán cháo dū jīn líng 宋齐继梁陈承为南朝都金陵běi yuán wèi fēn dōng xīyǔ wén zhōu yǔgāo qí北元魏分东西宇文周与高齐dài zhìsuíyī tǔyǔbù zài chuán shī tǒng xù迨至隋一土宇不再传失统绪táng gāo zǔqǐyìshīchú suí luàn chuàng guó jī唐高祖起义师除隋乱创国基èr shí chuán sān bǎi zǎi liáng miè zhīguó nǎi gǎi 二十传三百载梁灭之国乃改liáng táng jìn jí hàn zhōu chēng wǔ dài jiē yǒu yóu 梁唐晋及汉周称五代皆有由zhào sòng xīng shòu zhōu shàn shí bā chuán nán běi hùn 赵宋兴受周禅十八传南北混liáo xīng jīn j iēyíyìyuán mièzhījué sòng shì辽兴金皆夷裔元灭之绝宋世

lìzhōng guójiān róng díjiǔshí nián fǎn shāqì莅中国兼戎狄九十年返沙碛tài zǔxīng chēng dàmíng jìhóng wǔdūjīn líng 太祖兴称大明纪洪武都金陵dài chéng zǔqiān wǎn píng shí liù shìzhì chóng zhēn 迨成祖迁宛平十六世至崇祯quán yān sìliúkòu qǐzìchéng rùshén qì huǐ权阉肆流寇起自成入神器毁qīng tài zǔxīng liáo dōng jīn zhīhòu shòu míng fēng 清太祖兴辽东金之后受明封zhìshìzǔnǎi dàtóng shíèr shìqīng zuòzhōng 至世祖乃大同十二世清祚终fán zhèng shǐniàn sìbùyìyǐqīng chéng niàn wǔ凡正史廿四部益以清成廿五shǐsuī fán dúyǒu cìshǐjìyīhàn shūèr 史虽繁读有次史记一汉书二hòu hàn sān guó zhì sìcǐsìshǐzuìjīng zhì后汉三国志四此四史最精致xiān sìshǐjiān zhèng jīng cān tōng jiàn yuēér jīng 先四史兼证经参通鉴约而精lìdài shìquán zài zīzài zhìluàn zhīxīng shuāi 历代事全在兹载治乱知兴衰dúshǐzhěkǎo shílùtōng gǔjīn ruòqīn mù读史者考实录通古今若亲目hàn jiǎdǒng jíxǔzhèng jiējīng shīnéng shùshèng 汉贾董及许郑皆经师能述圣

sòng zhōu chéng zhāng zhūlùmíng wáng shìjiēdào xué宋周程张朱陆明王氏皆道学qūyuán fùběn fēng rén dài zōu méi jìqīng yún 屈原赋本风人逮邹枚暨卿云hán yǔliǔbìng wén xióng lǐruòdùwéi shīzōng 韩与柳幷文雄李若杜为诗宗fán xuézhěyíjiān tōng yìshèng jiào zhèn mín fēng 凡学者宜兼通翼圣教振民风kǒu ér sòng xīnér wéi zhāo yúsīxīyúsī口而诵心而惟朝于斯夕于斯xī zhòng níshī xiàng tuógǔ shèng xián shàng qín xué昔仲尼师项橐古圣贤尚勤学zhào zhōng lìng dúlǔlùn bǐjìshìxuéqiě qín 赵中令读鲁论彼既仕学且勤pī púbiān xuē zhú jiǎn bǐ wú shūqiě zhī miǎn 披蒲编削竹简彼无书且知勉tóu xuán liáng zhuī cìgǔbǐbùjiào zìqín kǔ头悬梁锥刺股彼不教自勤苦rú náng yíng rú yìng xuějiā suī pín xué bù chuò如囊萤如映雪家虽贫学不辍rúfùxīn rúguàjiǎo shēn suī láo yóu kǔ zhuō如负薪如挂角身虽劳犹苦卓sū míng yǔn èr shíqīShǐfā fèn dúshū jí苏明允二十七始发愤读书籍bǐjìlǎo yóu huǐchíěr xiǎo shēng yízǎo sī彼既老犹悔迟尔小生宜早思

ruò xún qīng nián wǔshíyóu jìxiàxírúyè若荀卿年五十游稷下习儒业bǐjìchéng zhòng chēng yìěr xiǎo shēng yí lì zhì彼既成众称异尔小生宜立志yíng bā suìnéng yǒng shīmì qī suìnéng fù qí莹八岁能咏诗泌七岁能赋棋bǐ yǐng wùrén chēng qíěr yòu xuédāng xiào zhī彼颖悟人称奇尔幼学当效之cài wén jīnéng biàn qín xiè dào yùn néng yǒng yín 蔡文姬能辩琴谢道韫能咏吟bǐnǚzǐqiě cōng mǐn ěr nán zǐdāng zì jǐng 彼女子且聪敏尔男子当自警táng liúyàn fāng qī suìjǔ shén tóng zuò zhèng zì唐刘晏方七岁举神童作正字bǐsuī yòu S hēn yǐshìér yòu xuémiǎn ér zhì彼虽幼身已仕尔幼学勉而致quǎn shǒu yèjī sīchén gǒu bùxuéhéwéi rén 犬守夜鸡司晨苟不学曷为人cán tǔsīfēng niàng mìrén bù xuébù rú wù蚕吐丝蜂酿蜜人不学不如物yòu xíyèzhuàng zhì shēn shàng kuāng guóxiàlì mín 幼习业壮致身上匡国下利民yáng míng shēng xiǎn fù mǔguāng yú qián yù yú hòu 扬名声显父母光于前裕于后rén yí zǐjīn mǎn yíng wǒ jiào zǐwéi yī jīng 人遗子金满赢我教子唯一经

qín yǒu gōng xì wú yìjiè zhī zāi yí miǎn lì勤有功戏无益戒之哉宜勉力

一、关于读书

1、阅读一切好书如同和过去最杰出的人谈话。——笛卡儿

2、要知天下事，须读古人书。——冯梦龙

3、劳于读书，逸于作文。——程端礼

二、关于意志1、艰苦能磨练人的意志。——托·布朗

2、若要功夫深，铁杵磨成针。——曹学

三、关于珍惜时间1、一寸光阴一寸金，寸金难买寸光阴。

2、抓住今天，胜似两个明天。

四、关于做事

1、没有不会做的事，只有不想做的事。

2、一言既出，驷马难追。——《论语颜渊》

3、尺有所短，寸有所长。——《史记》