出师表(标准注音版)修正版

出师表

——《三国志·诸葛亮传》卷三十五

臣ch én 亮li àng 言y án ：先xi ān 帝d ì创chu àng 业y è未w èi 半b àn 而ér 中zh ōng 道d ào 崩b ēng 殂c ú，今j īn 天ti ān 下xi à三

s ān 分f ēn ，益y ì州zh ōu 疲p í弊b ì，此c ǐ诚ch éng 危w ēi 急j í存c ún 亡w áng 之zh ī秋qi ū也y ě。然r án 侍sh ì卫w èi 之zh ī臣ch én 不b ú懈xi è于y ú内n èi ，忠zh ōng 志zh ì之zh ī士sh ì忘w àng 身sh ēn 于y ú外w ài 者zh ě，盖g ài 追zhu ī先xi ān 帝d ì之zh ī殊sh ū遇y ù，欲y ù报b ào 之zh ī于y ú陛b ì下xi à也y ě。诚ch éng 宜y í开k āi 张zh āng 圣sh èng 听t īng ，以y ǐ光gu āng 先xi ān 帝d ì遗y í德d é，恢hu ī弘h óng 志zh ì士sh ì之zh ī气q ì，不b ù宜y í妄w àng 自z ì菲f ěi 薄b ó，引y ǐn 喻y ù失sh ī义y ì，以y ǐ塞s āi 忠zh ōng 谏ji àn 之zh ī路l ù也y ě。

宫g ōng 中zh ōng 府f ǔ中zh ōng ，俱j ù为w éi 一y ì体t ǐ，陟zh ì罚f á臧z āng 否p ǐ，不b ù宜y í异同y ìt óng 。若ru ò有y ǒu 作zu ò奸ji ān 犯f àn 科k ē及j í为w éi 忠zh ōng 善sh àn 者z h ě，宜y í付f ù有y ǒu 司s ī论l ùn 其q í刑x íng 赏sh ǎng ，以y ǐ昭zh āo 陛b ì下xi à平明p íngm íng 之zh ī理l ǐ，不b ù宜y í偏pi ān 私s ī，使sh ǐ内n èi 外w ài 异y ì法f ǎ也y ě。

侍中sh ìzh ōng 侍郎sh ìl áng 郭gu ō攸y ōu 之zh ī、费f èi 祎y ī、董允d ǒngy ǔn 等d ěng ，此c ǐ皆ji ē良li áng 实sh í，志zh ì虑l ǜ忠zh ōng 纯ch ún ，是sh ì以y ǐ先xi ān 帝d ì简ji ǎn 拔b á以y ǐ遗w èi 陛b ì下xi à。愚y ú以y ǐ为w éi 宫g ōng 中zh ōng 之zh ī事sh ì，事sh ì无w ú大d à小xi ǎo ，悉x ī以y ǐ咨z ī之zh ī，然r án 后h òu 施行sh īx íng ，必b ì能n éng 裨b ì补b ǔ阙qu ē漏l òu ，有y ǒu 所su ǒ广gu ǎng 益y ì

。

将jiāng军jūn向xiàng宠chǒng，性xìng行xíng淑shū均jūn，晓xiǎo畅chàng军jūn事shì，试shì用yòng于yú昔xī日rì，先xiān帝dì称chēng之zhī曰yuē能néng，是shì以yǐ众zhòng议yì举jǔ宠chǒng为wéi督dū。愚yú以yǐ为wéi营yíng中zhōng之zhī事shì，悉xī以yǐ咨zī之zhī，必bì能néng使shǐ行háng阵zhèn和hé睦mù，优yōu劣liè得dé所suǒ。

亲qīn贤xián臣chén，远yuǎn小xiǎo人rén，此cǐ先xiān汉hàn所suǒ以yǐ兴xīng隆lóng也yě；亲qīn小xiǎo人rén，远yuǎn贤xián臣chén，此cǐ后hòu汉hàn所suǒ以yǐ倾qīng颓tuí也yě。先xiān帝dì在zài时shí，每měi与yǔ臣chén论lùn此cǐ事shì，未wèi尝cháng不bù叹tàn息xī痛tòng恨hèn于yú桓huán、灵líng也yě。侍shì中zhōng、尚shàng书shū、长zhǎng 史shǐ、参cān军jūn，此cǐ悉xī贞zhēn良liáng死sǐ节jié之zhī臣chén，愿yuàn陛bì下xià亲qīn之zhī信xìn之zhī，则zé汉hàn室shì之zhī隆lóng，可kě计jì日rì而ér待dài也yě。

臣chén本běn布bù衣yī，躬gōng耕gēng于yú南nán阳yáng，苟gǒu全quán性xìng命mìng于yú乱luàn世shì，不bù求qiú闻wén达dá于yú诸zhū侯hóu。先xiān帝dì不bù以yǐ臣chén卑bēi鄙bǐ，猥wěi自zì枉wǎng屈qū，三sān顾gù臣chén于yú草cǎo庐lú之zhī中zhōng，咨zī臣chén以yǐ当dāng世shì之zhī事shì，由yóu是shì感gǎn激jī，遂suì许xǔ先xiān帝dì以yǐ驱qū驰chí。后hòu值zhí倾qīng覆fù，受shòu任rèn于yú败bài军jūn之zhī际jì，奉fèng命mìng于yú危wēi难nàn之zhī间jiān，尔ěr来lái二èr十shí有yòu一yī年nián矣yǐ。

先xiān帝dì知zhī臣chén谨jǐn慎shèn，故gù临lín崩bēng寄jì臣chén以yǐ大dà事shì也yě。受shòu命mìng以yǐ来lái，夙sù夜yè忧yōu叹tàn，恐kǒng托tuō付fù不bù效xiào，以yǐ伤shāng先xiān帝dì之zhī明míng，故gù五wǔ月yuè

渡dù泸lú，深shēn入rù不bù毛máo。今jīn南nán方fāng已yǐ定dìng，兵bīng甲jiǎ已yǐ足zú，当dāng奖jiǎng率lǜ三sān 军jūn，北běi定dìng中zhōng原yuán，庶shù竭jié驽nú钝dùn，攘rǎng除chú奸jiān凶xiōng，兴xìng复fù汉hàn室shì，还hái 于yú旧jiù都dū。此cǐ臣chén所suǒ以yǐ报bào先xiān帝dì而ér忠zhōng陛bì下xià之zhī职zhí分fèn也yě。至zhì于yú斟zhēn 酌zhuó损sǔn益yì，进jìn尽jìn忠zhōng言yán，则zé攸yōu之zhī、棉mián、允yǔn之zhī任rèn也yě。

愿yuàn陛bì下xià托tuō臣chén以yǐ讨tǎo贼zéi兴xìng复fù之zhī效xiào，不bù效xiào则zé治zhì臣chén之zhī罪zuì，以yǐ告gào先xiān帝dì之zhī灵líng。若ruò无wú兴xìng德dé之zhī言yán，则zé责zé攸yōu之zhī、祎yī、允yǔn等děng 之zhī慢màn，以yǐ彰zhāng其qí咎jiù；陛bì下xià亦yì宜yí自zì谋móu，以yǐ咨zī诹zōu善shàn道dào，察chá纳nà雅yǎ言yán，深shēn追zhuī先xiān帝dì遗yí诏zhào。臣chén不bú胜shèng受shòu恩ēn感gǎn激jī。

今jīn当dāng远yuǎn离lí，临lín表biǎo涕tì零líng，不bù知zhī所suǒ言yán。